Ministerstwo Sportu i Turystyki (Polska)
Pałac Blanka – siedziba Ministerstwa Sportu | |
Państwo | |
---|---|
Data utworzenia |
1 września 2005[a] |
Minister | |
Sekretarz stanu | |
Adres | |
ul. Senatorska 14 00-082 Warszawa | |
Strona internetowa |
Ministerstwo Sportu i Turystyki (MSiT) – polskie ministerstwo obsługujące ministra właściwego do spraw dwóch działów administracji rządowej: kultura fizyczna oraz turystyka[1], istniejące od 2021, a wcześniej w latach 2007–2019.
W latach 2005–2007 oraz 2019–2021 resort (w związku z wyłączeniem z niego działu turystyka) funkcjonował pod nazwą Ministerstwo Sportu, zaś w 2021 został na kilka miesięcy połączony z resortem kultury.
Siedziba ministerstwa znajduje się w pałacu Blanka przy ul. Senatorskiej 14 w Warszawie.
Zakres działania
[edytuj | edytuj kod]Zgodnie z ustawą z 4 września 1997 o działach administracji rządowej w zakres spraw zaliczanych do działu kultura fizyczna wchodzą: sport, wychowanie fizyczne oraz rehabilitacja ruchowa, natomiast dział turystyka obejmuje sprawy zagospodarowania turystycznego kraju oraz mechanizmów regulacji rynku turystycznego[2].
Do głównych zadań ministra należy upowszechnianie sportu i promowanie aktywności fizycznej, a także tworzenie warunków dla rozwoju sportu powszechnego, sportu wyczynowego, sportu młodzieżowego i sportu osób z niepełnosprawnościami. Zgodnie z ustawą z 25 czerwca 2010 o sporcie minister sprawuje nadzór na działalnością polskich związków sportowych, może również dofinansowywać uprawianie lub organizowanie sportu oraz jego promocję[3].
Kierownictwo
[edytuj | edytuj kod]- Sławomir Nitras (PO) – minister sportu i turystyki od 13 grudnia 2023
- Piotr Borys (PO) – sekretarz stanu od 28 grudnia 2023[4]
- Ireneusz Raś (CdP) – sekretarz stanu od 28 grudnia 2023[4]
- Ireneusz Nalazek (Nowa Lewica) – podsekretarz stanu od 7 lutego 2024[5]
- Adam Wojtaś – dyrektor generalny[6]
Struktura organizacyjna
[edytuj | edytuj kod]W skład ministerstwa wchodzi Gabinet Polityczny Ministra oraz następujące jednostki organizacyjne[7]:
- Departament Ekonomiczno-Finansowy
- Departament Igrzysk Europejskich 2023
- Departament Infrastruktury Sportowej
- Departament Kontroli
- Departament Nowych Technologii w Sporcie i Informatyki
- Departament Prawny
- Departament Sportu dla Wszystkich
- Departament Sportu Wyczynowego
- Departament Turystyki
- Departament Współpracy Międzynarodowej
- Biuro Dyrektora Generalnego
- Biuro Komunikacji
- Biuro Ministra
Jednostki organizacyjne nadzorowane przez ministra[8]:
- Centralny Ośrodek Sportu z siedzibą w Warszawie
- Instytut Sportu – Państwowy Instytut Badawczy z siedzibą w Warszawie
- Polska Agencja Antydopingowa z siedzibą w Warszawie
- Polska Organizacja Turystyczna z siedzibą w Warszawie
Historia
[edytuj | edytuj kod]Przed II wojną światową
[edytuj | edytuj kod]Pierwszym w Polsce organem publicznym związanym ze sportem była Naczelna Rada Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, utworzona przy Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego rozporządzeniem Rady Ministrów z 25 kwietnia 1925[9]. Organ ten zlikwidowano 28 stycznia 1927, tworząc tego samego dnia w jego miejsce Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego[10], który miał za zadanie koordynować działalność urzędów państwowych i organizacji społecznych w zakresie podnoszenia kultury fizycznej oraz przysposobienia wojskowego i podlegał Ministerstwu Spraw Wojskowych. Dyrektorami Urzędu byli Juliusz Ulrych (1927–1929), Władysław Kiliński (1929–1935), Józef Olszyna-Wilczyński (1935–1937) oraz Kazimierz Sawicki (1938–1939). Ministerstwo Wyznań i Oświecenia w tym czasie również zajmowało się kwestią wychowania fizycznego w szkołach.
W czasach Polski Ludowej
[edytuj | edytuj kod]Dekretem z 16 stycznia 1946 Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego został utworzony na nowo[11]. Kierował nim Tadeusz Kuchar[12], który od lutego 1948 szefował powołanemu w miejsce PUWFiPW Głównemu Urzędowi Kultury Fizycznej. Od grudnia 1949 centralnym organem administracji państwowej ds. sportu był Główny Komitet Kultury Fizycznej, zajmujący się kulturą fizyczną i sportem, a od kwietnia 1954 również turystyką (w związku z przejęciem nadzoru nad istniejącym od 1952 Komitetem do Spraw Turystyki[13]). Na czele GKKF stali kolejno Lucjan Motyka (w latach 1949–1950 jako dyrektor, w latach 1950–1951 jako przewodniczący), Józef Faruga (1951–1952) i Włodzimierz Reczek (1952–1960)[14]. Nadzorowany przez Prezesa Rady Ministrów GKKF w 1960 został przemianowany na Główny Komitet Kultury Fizycznej i Turystyki (przewodzili mu w latach 1960–1973 Reczek i w latach 1973–1978 Bolesław Kapitan).
W 1973 utworzono Polską Federację Sportu, którą do likwidacji w 1978 kierował Marian Renke[12], a której GKKFiT przekazał część swoich zadań. Statutowym celem organizacji był rozwój sportu kwalifikowanego. W 1978 z zakresu działań Komitetu wyłączono turystykę, a w jej miejsce wpisano sport. GKKFiT podzielony został na Główny Komitet Kultury Fizycznej i Sportu (z Renkem jako przewodniczącym) oraz na Główny Komitet Turystyki. W 1985 obie struktury ponownie połączono w Główny Komitet Kultury Fizycznej i Turystyki, którym do 1987 kierował Kapitan. W latach 1987–1991 urząd funkcjonował pod szyldem Komitetu do Spraw Młodzieży i Kultury Fizycznej, a przewodniczył mu Aleksander Kwaśniewski (w latach 1985–1989 równolegle pełnił urząd ministra-członka Rady Ministrów). Po rezygnacji Kwaśniewskiego od 18 czerwca 1990 p.o. przewodniczącego Komitetu był Zygmunt Lenkiewicz[15].
Pierwsze lata III RP
[edytuj | edytuj kod]W 1991 powstał Urząd Kultury Fizycznej i Turystyki[16], szefowali mu kolejno: Zygmunt Lenkiewicz, Michał Bidas, Zygmunt Zalewski, Marek Paszucha, od 1993 do 1997 Stanisław Stefan Paszczyk i w latach 1997–2000 Jacek Dębski. Po kolejnych reorganizacjach (związanych z utworzeniem Polskiej Organizacji Turystycznej[17]) od 1 stycznia 2000 funkcjonował Urząd Kultury Fizycznej i Sportu[18], jego prezesami byli: w 2000 Dębski, po nim do 2001 Mieczysław Nowicki, którego zastąpił Adam Giersz. Urząd działał do 30 czerwca 2002[19].
Po utworzeniu działów administracji rządowej sprawy działu kultura fizyczna i sport znalazły się od grudnia 1999 w strukturach Ministerstwa Edukacji Narodowej[20]. W październiku 2001 rozwiązywanie zagadnień z zakresu kultury fizycznej w społeczeństwie przeniesiono do Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu pod kierownictwem Krystyny Łybackiej[21]. W rzeczywistości jednak władztwo nad sportem, zwłaszcza wyczynowym, przejęła utworzona 1 lipca 2002 Polska Konfederacja Sportu[22]. Jej pierwszym prezesem został Giersz (pełnił tę funkcję do końca roku), którego w styczniu 2003 zastąpił Andrzej Kraśnicki[23].
Samodzielny resort ds. sportu
[edytuj | edytuj kod]1 września 2005 rozwiązano Polską Konfederację Sportu, wyłączono sport z zakresu obowiązków resortu edukacji i utworzono Ministerstwo Sportu (zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 23 sierpnia 2005[24]). Z dniem wejścia w życie ustawy z 29 lipca 2005 o sporcie kwalifikowanym pracownicy konfederacji stali się pracownikami urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw kultury fizycznej i sportu[25].
27 lipca 2007 ogłoszone zostało rozporządzenie Rady Ministrów z 24 lipca 2007, na podstawie którego w miejsce dotychczasowego Ministerstwa Sportu utworzono Ministerstwo Sportu i Turystyki (z mocą od 23 lipca 2007)[26]. Przekształcenie to związane było z włączeniem do zakresu działań reesortu działu turystyki (we wcześniejszych latach za sprawy turystyki odpowiadał od grudnia 1999 resort transportu i gospodarki morskiej[27], a następnie od czerwca 2000 resort gospodarki[28]).
21 listopada 2019 (z mocą od 15 listopada 2019) weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z 19 listopada 2019, zgodnie z którym ponownie utworzono Ministerstwo Sportu[29], natomiast dział turystyka oraz pracowników obsługujących sprawy tego działu włączono w struktury Ministerstwa Rozwoju[30]. 1 marca 2021 weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z 10 lutego 2021 r. w sprawie zniesienia Ministerstwa Sportu[31], tego samego dnia jego zadania przejęło nowo utworzone Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu[32].
26 października 2021 przywrócono samodzielny resort ds. sportu. Tego dnia Prezydent Andrzej Duda powołał Kamila Bortniczuka na urząd ministra sportu i turystyki[33], a także weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z 25 października 2021 w sprawie utworzenia Ministerstwa Sportu (wyodrębnionego z dotychczasowego Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu)[34]. Również od 26 października 2021 obowiązywało rozporządzenie Rady Ministrów z 27 października 2021, na mocy którego Ministerstwo Sportu przekształcono w Ministerstwo Sportu i Turystyki poprzez włączenie do niego z Ministerstwa Rozwoju i Technologii komórek organizacyjnych obsługujących dział administracji rządowej turystyka i pracowników obsługujących ten dział[35].
Lista ministrów
[edytuj | edytuj kod]Lp. | Zdjęcie | Imię i nazwisko (partia polityczna) |
Objęcie urzędu[b] |
Złożenie urzędu[c] |
Długość urzędowania |
Rząd |
---|---|---|---|---|---|---|
Minister edukacji narodowej i sportu | ||||||
1. | Krystyna Łybacka (SLD) (1946–2020) |
19 X 2001 | 2 V 2004 | 926 dni | Rząd Leszka Millera | |
2. | Mirosław Sawicki (1946–2016) |
2 V 2004 | 1 IX 2005 | 487 dni | Pierwszy rząd Marka Belki | |
Drugi rząd Marka Belki | ||||||
Minister sportu | ||||||
3. | Marek Belka (ur. 1952) |
1 IX 2005 | 31 X 2005 | 60 dni | ||
4. | Tomasz Lipiec (ur. 1971) |
31 X 2005 | 9 VII 2007 | 616 dni | Rząd Kazimierza Marcinkiewicza | |
Rząd Jarosława Kaczyńskiego | ||||||
Minister sportu i turystyki | ||||||
5. | Elżbieta Jakubiak (ur. 1966) |
23 VII 2007 | 16 XI 2007 | 116 dni | ||
6. | Mirosław Drzewiecki (PO) (ur. 1956) |
16 XI 2007 | 13 X 2009 | 697 dni | Pierwszy rząd Donalda Tuska | |
7. | Adam Giersz (ur. 1947) |
14 X 2009 | 18 XI 2011 | 765 dni | ||
8. | Joanna Mucha (PO) (ur. 1976) |
18 XI 2011 | 27 XI 2013 | 740 dni | Drugi rząd Donalda Tuska | |
9. | Andrzej Biernat (PO) (ur. 1960) |
27 XI 2013 | 15 VI 2015 | 565 dni | ||
Rząd Ewy Kopacz | ||||||
10. | Adam Korol (ur. 1974) |
16 VI 2015 | 16 XI 2015 | 153 dni | ||
11. | Witold Bańka (PiS) (ur. 1984) |
16 XI 2015 | 15 XI 2019 | 1461 dni | Rząd Beaty Szydło | |
Pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego | ||||||
Minister sportu | ||||||
12. | Mateusz Morawiecki (PiS) (ur. 1968) |
15 XI 2019 | 5 XII 2019 | 20 dni | Drugi rząd Mateusza Morawieckiego | |
13. | Danuta Dmowska-Andrzejuk (ur. 1982) |
5 XII 2019 | 6 X 2020 | 306 dni | ||
Minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu | ||||||
14. | Piotr Gliński (PiS) (ur. 1954) |
6 X 2020 | 26 X 2021 | 385 dni | ||
Minister sportu i turystyki | ||||||
15. | Kamil Bortniczuk (Republikanie) (ur. 1983) |
26 X 2021 | 26 XI 2023 | 762 dni | ||
(13.) | Danuta Dmowska-Andrzejuk (ur. 1982) |
27 XI 2023 | 13 XII 2023 | 16 dni | Trzeci rząd Mateusza Morawieckiego | |
16. | Sławomir Nitras (PO) (ur. 1973) |
13 XII 2023 | nadal | 322 dni | Trzeci rząd Donalda Tuska |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Ministerstwa w III Rzeczypospolitej
- Rząd Beaty Szydło
- Kalendarium rządu Beaty Szydło
- Centralny Ośrodek Sportu
- Główny Komitet Kultury Fizycznej
- Główny Komitet Kultury Fizycznej i Sportu
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jako Ministerstwo Sportu, od 23 lipca 2007 do 15 listopada 2019 jako Ministerstwo Sportu i Turystyki, od 15 listopada 2019 do 1 marca 2021 jako Ministerstwo Sportu, od 26 października 2021 jako Ministerstwo Sportu i Turystyki.
- ↑ Objęcie urzędu – pierwszy dzień urzędowania – zaprzysiężenie.
- ↑ Złożenie urzędu – ostatni dzień urzędowania.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dz.U. z 2021 r. poz. 1946.
- ↑ Dz.U. z 2022 r. poz. 2512.
- ↑ Dz.U. z 2024 r. poz. 1488.
- ↑ a b Powołanie wiceministrów w Ministerstwie Sportu i Turystyki [online], Ministerstwo Sportu i Turystyki, 28 grudnia 2023 [dostęp 2024-02-21] .
- ↑ Ireneusz Nalazek powołany na stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki [online], Ministerstwo Sportu i Turystyki, 7 lutego 2024 [dostęp 2024-02-21] .
- ↑ Adam Wojtaś [online], Ministerstwo Sportu i Turystyki [dostęp 2024-02-21] .
- ↑ M.P. z 2021 r. poz. 1005.
- ↑ M.P. z 2022 r. poz. 271.
- ↑ Dz.U. z 1925 r. nr 45, poz. 314.
- ↑ Robert Gawkowski , Sport w II Rzeczypospolitej [online] [dostęp 2017-06-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-03] .
- ↑ Dz.U. z 1946 r. nr 3, poz. 25.
- ↑ a b Zygmunt Jaworski , O źródłach „choroby sportu” w Polsce [online] [dostęp 2017-06-30] .
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 32, poz. 462.
- ↑ Wojciech Cywiński , Władze sportowe w Polsce w latach 1944–1956 [online] [dostęp 2017-06-30] .
- ↑ Sport. Z różnych dyscyplin. Z. Lenkiewicz na miejsce A. Kwaśniewskiego. „Nowiny”. Nr 131, s. 2, 19 czerwca 1990.
- ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 16, poz. 74.
- ↑ Dz.U. z 1999 r. nr 62, poz. 689.
- ↑ Dz.U. z 2000 r. nr 9, poz. 116.
- ↑ Dz.U. z 2002 r. nr 25, poz. 253.
- ↑ Dz.U. z 1999 r. nr 96, poz. 1117.
- ↑ Dz.U. z 2001 r. nr 122, poz. 1333.
- ↑ Dz.U. z 2002 r. nr 93, poz. 820.
- ↑ Kraśnicki prezesem Polskiej Konfederacji Sportu, wp.pl, 2003.
- ↑ Dz.U. z 2005 r. nr 165, poz. 1368.
- ↑ Dz.U. z 2005 r. nr 155, poz. 1298.
- ↑ Dz.U. z 2007 r. nr 135, poz. 952.
- ↑ Dz.U. z 1999 r. nr 96, poz. 1124.
- ↑ Dz.U. z 2000 r. nr 50, poz. 588.
- ↑ Dz.U. z 2019 r. poz. 2292.
- ↑ Dz.U. z 2019 r. poz. 2291.
- ↑ Dz.U. z 2021 r. poz. 359.
- ↑ Dz.U. z 2021 r. poz. 360.
- ↑ Zmiany w składzie Rady Ministrów [online], prezydent.pl, 26 października 2021 [dostęp 2021-10-26] [zarchiwizowane z adresu 2021-10-26] .
- ↑ Dz.U. z 2021 r. poz. 1932.
- ↑ Dz.U. z 2021 r. poz. 1953.