Przejdź do zawartości

Ministerstwo Sportu i Turystyki (Polska)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ministerstwo Sportu i Turystyki
Logo
Ilustracja
Pałac Blanka – siedziba Ministerstwa Sportu
Państwo

 Polska

Data utworzenia

1 września 2005[a]

Minister

Sławomir Nitras

Sekretarz stanu

Piotr Borys, Ireneusz Raś

Adres
ul. Senatorska 14
00-082 Warszawa
brak współrzędnych
Strona internetowa

Ministerstwo Sportu i Turystyki (MSiT) – polskie ministerstwo obsługujące ministra właściwego do spraw dwóch działów administracji rządowej: kultura fizyczna oraz turystyka[1], istniejące od 2021, a wcześniej w latach 2007–2019.

W latach 2005–2007 oraz 2019–2021 resort (w związku z wyłączeniem z niego działu turystyka) funkcjonował pod nazwą Ministerstwo Sportu, zaś w 2021 został na kilka miesięcy połączony z resortem kultury.

Siedziba ministerstwa znajduje się w pałacu Blanka przy ul. Senatorskiej 14 w Warszawie.

Zakres działania

[edytuj | edytuj kod]

Zgodnie z ustawą z 4 września 1997 o działach administracji rządowej w zakres spraw zaliczanych do działu kultura fizyczna wchodzą: sport, wychowanie fizyczne oraz rehabilitacja ruchowa, natomiast dział turystyka obejmuje sprawy zagospodarowania turystycznego kraju oraz mechanizmów regulacji rynku turystycznego[2].

Do głównych zadań ministra należy upowszechnianie sportu i promowanie aktywności fizycznej, a także tworzenie warunków dla rozwoju sportu powszechnego, sportu wyczynowego, sportu młodzieżowego i sportu osób z niepełnosprawnościami. Zgodnie z ustawą z 25 czerwca 2010 o sporcie minister sprawuje nadzór na działalnością polskich związków sportowych, może również dofinansowywać uprawianie lub organizowanie sportu oraz jego promocję[3].

Kierownictwo

[edytuj | edytuj kod]

Struktura organizacyjna

[edytuj | edytuj kod]

W skład ministerstwa wchodzi Gabinet Polityczny Ministra oraz następujące jednostki organizacyjne[7]:

  • Departament Ekonomiczno-Finansowy
  • Departament Igrzysk Europejskich 2023
  • Departament Infrastruktury Sportowej
  • Departament Kontroli
  • Departament Nowych Technologii w Sporcie i Informatyki
  • Departament Prawny
  • Departament Sportu dla Wszystkich
  • Departament Sportu Wyczynowego
  • Departament Turystyki
  • Departament Współpracy Międzynarodowej
  • Biuro Dyrektora Generalnego
  • Biuro Komunikacji
  • Biuro Ministra

Jednostki organizacyjne nadzorowane przez ministra[8]:

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Przed II wojną światową

[edytuj | edytuj kod]

Pierwszym w Polsce organem publicznym związanym ze sportem była Naczelna Rada Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, utworzona przy Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego rozporządzeniem Rady Ministrów z 25 kwietnia 1925[9]. Organ ten zlikwidowano 28 stycznia 1927, tworząc tego samego dnia w jego miejsce Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego[10], który miał za zadanie koordynować działalność urzędów państwowych i organizacji społecznych w zakresie podnoszenia kultury fizycznej oraz przysposobienia wojskowego i podlegał Ministerstwu Spraw Wojskowych. Dyrektorami Urzędu byli Juliusz Ulrych (1927–1929), Władysław Kiliński (1929–1935), Józef Olszyna-Wilczyński (1935–1937) oraz Kazimierz Sawicki (1938–1939). Ministerstwo Wyznań i Oświecenia w tym czasie również zajmowało się kwestią wychowania fizycznego w szkołach.

W czasach Polski Ludowej

[edytuj | edytuj kod]

Dekretem z 16 stycznia 1946 Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego został utworzony na nowo[11]. Kierował nim Tadeusz Kuchar[12], który od lutego 1948 szefował powołanemu w miejsce PUWFiPW Głównemu Urzędowi Kultury Fizycznej. Od grudnia 1949 centralnym organem administracji państwowej ds. sportu był Główny Komitet Kultury Fizycznej, zajmujący się kulturą fizyczną i sportem, a od kwietnia 1954 również turystyką (w związku z przejęciem nadzoru nad istniejącym od 1952 Komitetem do Spraw Turystyki[13]). Na czele GKKF stali kolejno Lucjan Motyka (w latach 1949–1950 jako dyrektor, w latach 1950–1951 jako przewodniczący), Józef Faruga (1951–1952) i Włodzimierz Reczek (1952–1960)[14]. Nadzorowany przez Prezesa Rady Ministrów GKKF w 1960 został przemianowany na Główny Komitet Kultury Fizycznej i Turystyki (przewodzili mu w latach 1960–1973 Reczek i w latach 1973–1978 Bolesław Kapitan).

W 1973 utworzono Polską Federację Sportu, którą do likwidacji w 1978 kierował Marian Renke[12], a której GKKFiT przekazał część swoich zadań. Statutowym celem organizacji był rozwój sportu kwalifikowanego. W 1978 z zakresu działań Komitetu wyłączono turystykę, a w jej miejsce wpisano sport. GKKFiT podzielony został na Główny Komitet Kultury Fizycznej i Sportu (z Renkem jako przewodniczącym) oraz na Główny Komitet Turystyki. W 1985 obie struktury ponownie połączono w Główny Komitet Kultury Fizycznej i Turystyki, którym do 1987 kierował Kapitan. W latach 1987–1991 urząd funkcjonował pod szyldem Komitetu do Spraw Młodzieży i Kultury Fizycznej, a przewodniczył mu Aleksander Kwaśniewski (w latach 1985–1989 równolegle pełnił urząd ministra-członka Rady Ministrów). Po rezygnacji Kwaśniewskiego od 18 czerwca 1990 p.o. przewodniczącego Komitetu był Zygmunt Lenkiewicz[15].

Pierwsze lata III RP

[edytuj | edytuj kod]

W 1991 powstał Urząd Kultury Fizycznej i Turystyki[16], szefowali mu kolejno: Zygmunt Lenkiewicz, Michał Bidas, Zygmunt Zalewski, Marek Paszucha, od 1993 do 1997 Stanisław Stefan Paszczyk i w latach 1997–2000 Jacek Dębski. Po kolejnych reorganizacjach (związanych z utworzeniem Polskiej Organizacji Turystycznej[17]) od 1 stycznia 2000 funkcjonował Urząd Kultury Fizycznej i Sportu[18], jego prezesami byli: w 2000 Dębski, po nim do 2001 Mieczysław Nowicki, którego zastąpił Adam Giersz. Urząd działał do 30 czerwca 2002[19].

Po utworzeniu działów administracji rządowej sprawy działu kultura fizyczna i sport znalazły się od grudnia 1999 w strukturach Ministerstwa Edukacji Narodowej[20]. W październiku 2001 rozwiązywanie zagadnień z zakresu kultury fizycznej w społeczeństwie przeniesiono do Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu pod kierownictwem Krystyny Łybackiej[21]. W rzeczywistości jednak władztwo nad sportem, zwłaszcza wyczynowym, przejęła utworzona 1 lipca 2002 Polska Konfederacja Sportu[22]. Jej pierwszym prezesem został Giersz (pełnił tę funkcję do końca roku), którego w styczniu 2003 zastąpił Andrzej Kraśnicki[23].

Samodzielny resort ds. sportu

[edytuj | edytuj kod]

1 września 2005 rozwiązano Polską Konfederację Sportu, wyłączono sport z zakresu obowiązków resortu edukacji i utworzono Ministerstwo Sportu (zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 23 sierpnia 2005[24]). Z dniem wejścia w życie ustawy z 29 lipca 2005 o sporcie kwalifikowanym pracownicy konfederacji stali się pracownikami urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw kultury fizycznej i sportu[25].

27 lipca 2007 ogłoszone zostało rozporządzenie Rady Ministrów z 24 lipca 2007, na podstawie którego w miejsce dotychczasowego Ministerstwa Sportu utworzono Ministerstwo Sportu i Turystyki (z mocą od 23 lipca 2007)[26]. Przekształcenie to związane było z włączeniem do zakresu działań reesortu działu turystyki (we wcześniejszych latach za sprawy turystyki odpowiadał od grudnia 1999 resort transportu i gospodarki morskiej[27], a następnie od czerwca 2000 resort gospodarki[28]).

21 listopada 2019 (z mocą od 15 listopada 2019) weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z 19 listopada 2019, zgodnie z którym ponownie utworzono Ministerstwo Sportu[29], natomiast dział turystyka oraz pracowników obsługujących sprawy tego działu włączono w struktury Ministerstwa Rozwoju[30]. 1 marca 2021 weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z 10 lutego 2021 r. w sprawie zniesienia Ministerstwa Sportu[31], tego samego dnia jego zadania przejęło nowo utworzone Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu[32].

26 października 2021 przywrócono samodzielny resort ds. sportu. Tego dnia Prezydent Andrzej Duda powołał Kamila Bortniczuka na urząd ministra sportu i turystyki[33], a także weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z 25 października 2021 w sprawie utworzenia Ministerstwa Sportu (wyodrębnionego z dotychczasowego Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu)[34]. Również od 26 października 2021 obowiązywało rozporządzenie Rady Ministrów z 27 października 2021, na mocy którego Ministerstwo Sportu przekształcono w Ministerstwo Sportu i Turystyki poprzez włączenie do niego z Ministerstwa Rozwoju i Technologii komórek organizacyjnych obsługujących dział administracji rządowej turystyka i pracowników obsługujących ten dział[35].

Lista ministrów

[edytuj | edytuj kod]
Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko
(partia polityczna)
Objęcie
urzędu[b]
Złożenie
urzędu[c]
Długość
urzędowania
Rząd
Minister edukacji narodowej i sportu
1. Krystyna Łybacka (SLD)
(1946–2020)
19 X 2001 2 V 2004 926 dni Rząd Leszka Millera
2. Mirosław Sawicki
(1946–2016)
2 V 2004 1 IX 2005 487 dni Pierwszy rząd Marka Belki
Drugi rząd Marka Belki
Minister sportu
3. Marek Belka
(ur. 1952)
1 IX 2005 31 X 2005 60 dni
4. Tomasz Lipiec
(ur. 1971)
31 X 2005 9 VII 2007 616 dni Rząd Kazimierza Marcinkiewicza
Rząd Jarosława Kaczyńskiego
Minister sportu i turystyki
5. Elżbieta Jakubiak
(ur. 1966)
23 VII 2007 16 XI 2007 116 dni
6. Mirosław Drzewiecki (PO)
(ur. 1956)
16 XI 2007 13 X 2009 697 dni Pierwszy rząd Donalda Tuska
7. Adam Giersz
(ur. 1947)
14 X 2009 18 XI 2011 765 dni
8. Joanna Mucha (PO)
(ur. 1976)
18 XI 2011 27 XI 2013 740 dni Drugi rząd Donalda Tuska
9. Andrzej Biernat (PO)
(ur. 1960)
27 XI 2013 15 VI 2015 565 dni
Rząd Ewy Kopacz
10. Adam Korol
(ur. 1974)
16 VI 2015 16 XI 2015 153 dni
11. Witold Bańka (PiS)
(ur. 1984)
16 XI 2015 15 XI 2019 1461 dni Rząd Beaty Szydło
Pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego
Minister sportu
12. Mateusz Morawiecki (PiS)
(ur. 1968)
15 XI 2019 5 XII 2019 20 dni Drugi rząd Mateusza Morawieckiego
13.
Danuta Dmowska-Andrzejuk
(ur. 1982)
5 XII 2019 6 X 2020 306 dni
Minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu
14. Piotr Gliński (PiS)
(ur. 1954)
6 X 2020 26 X 2021 385 dni
Minister sportu i turystyki
15. Kamil Bortniczuk (Republikanie)
(ur. 1983)
26 X 2021 26 XI 2023 762 dni
(13.)
Danuta Dmowska-Andrzejuk
(ur. 1982)
27 XI 2023 13 XII 2023 16 dni Trzeci rząd Mateusza Morawieckiego
16.
Sławomir Nitras (PO)
(ur. 1973)
13 XII 2023 nadal 322 dni Trzeci rząd Donalda Tuska

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. Jako Ministerstwo Sportu, od 23 lipca 2007 do 15 listopada 2019 jako Ministerstwo Sportu i Turystyki, od 15 listopada 2019 do 1 marca 2021 jako Ministerstwo Sportu, od 26 października 2021 jako Ministerstwo Sportu i Turystyki.
  2. Objęcie urzędu – pierwszy dzień urzędowania – zaprzysiężenie.
  3. Złożenie urzędu – ostatni dzień urzędowania.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Dz.U. z 2021 r. poz. 1946.
  2. Dz.U. z 2022 r. poz. 2512.
  3. Dz.U. z 2024 r. poz. 1488.
  4. a b Powołanie wiceministrów w Ministerstwie Sportu i Turystyki [online], Ministerstwo Sportu i Turystyki, 28 grudnia 2023 [dostęp 2024-02-21].
  5. Ireneusz Nalazek powołany na stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki [online], Ministerstwo Sportu i Turystyki, 7 lutego 2024 [dostęp 2024-02-21].
  6. Adam Wojtaś [online], Ministerstwo Sportu i Turystyki [dostęp 2024-02-21].
  7. M.P. z 2021 r. poz. 1005.
  8. M.P. z 2022 r. poz. 271.
  9. Dz.U. z 1925 r. nr 45, poz. 314.
  10. Robert Gawkowski, Sport w II Rzeczypospolitej [online] [dostęp 2017-06-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-03].
  11. Dz.U. z 1946 r. nr 3, poz. 25.
  12. a b Zygmunt Jaworski, O źródłach „choroby sportu” w Polsce [online] [dostęp 2017-06-30].
  13. M.P. z 1954 r. nr 32, poz. 462.
  14. Wojciech Cywiński, Władze sportowe w Polsce w latach 1944–1956 [online] [dostęp 2017-06-30].
  15. Sport. Z różnych dyscyplin. Z. Lenkiewicz na miejsce A. Kwaśniewskiego. „Nowiny”. Nr 131, s. 2, 19 czerwca 1990. 
  16. Dz.U. z 1991 r. nr 16, poz. 74.
  17. Dz.U. z 1999 r. nr 62, poz. 689.
  18. Dz.U. z 2000 r. nr 9, poz. 116.
  19. Dz.U. z 2002 r. nr 25, poz. 253.
  20. Dz.U. z 1999 r. nr 96, poz. 1117.
  21. Dz.U. z 2001 r. nr 122, poz. 1333.
  22. Dz.U. z 2002 r. nr 93, poz. 820.
  23. Kraśnicki prezesem Polskiej Konfederacji Sportu, wp.pl, 2003.
  24. Dz.U. z 2005 r. nr 165, poz. 1368.
  25. Dz.U. z 2005 r. nr 155, poz. 1298.
  26. Dz.U. z 2007 r. nr 135, poz. 952.
  27. Dz.U. z 1999 r. nr 96, poz. 1124.
  28. Dz.U. z 2000 r. nr 50, poz. 588.
  29. Dz.U. z 2019 r. poz. 2292.
  30. Dz.U. z 2019 r. poz. 2291.
  31. Dz.U. z 2021 r. poz. 359.
  32. Dz.U. z 2021 r. poz. 360.
  33. Zmiany w składzie Rady Ministrów [online], prezydent.pl, 26 października 2021 [dostęp 2021-10-26] [zarchiwizowane z adresu 2021-10-26].
  34. Dz.U. z 2021 r. poz. 1932.
  35. Dz.U. z 2021 r. poz. 1953.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]